Οικονομική Αξιολόγηση και Χωρική Χαρτογράφηση των Παράκτιων Οικοσυστημικών Υπηρεσιών στο Αιγαίο

Η ποσοτικοποίηση της οικονομικής αξίας των οικοσυστημικών υπηρεσιών είναι απαραίτητη για τη λήψη τεκμηριωμένων αποφάσεων στη διατήρηση του περιβάλλοντος και στον θαλάσσιο χωρικό σχεδιασμό. Στη μελέτη περίπτωσης του Αιγαίου Πελάγους, έχει αναπτυχθεί μια ολοκληρωμένη οικονομική βάση δεδομένων που αποτυπώνει την αξία κρίσιμων παράκτιων και θαλάσσιων οικοσυστημάτων, όπως είναι οι λειμώνες, τα ρηχά θαλάσσια ύδατα και τα βραχώδη υποστρώματα. Ανάμεσα σε αυτά, τα θαλάσσια λιβάδια φανερογάμων ξεχωρίζουν ως ιδιαίτερα πολύτιμα, κυρίως λόγω του ρόλου τους στην προστασία των ακτών, με εκτιμώμενη αξία που φτάνει περίπου τα 3.261 δολάρια ανά εκτάριο ετησίως. Η βάση δεδομένων περιλαμβάνει 20 καταγραφές που καλύπτουν έξι βασικούς τύπους παράκτιων και θαλάσσιων οικοσυστημάτων, διευκολύνοντας την αποτελεσματική ενσωμάτωση οικονομικών παραμέτρων στον χωρικό σχεδιασμό και στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων.

Για την ολοκληρωμένη προσέγγιση της οικονομικής αποτίμησης, δημιουργήθηκαν χάρτες που απεικονίζουν την κατανομή της αξίας των οικοσυστημικών υπηρεσιών, μέσω ενός συνδυασμού μεθόδων μεταφοράς ωφελειών, δεδομένων από συμμετοχικές πλατφόρμες (crowdsourcing) και ιεράρχησης βάσει προτεραιοτήτων από ενδιαφερόμενους φορείς. Οι χάρτες αυτοί αναδεικνύουν σημαντική χωρική ετερογένεια στην περιοχή. Για παράδειγμα, οι υπηρεσίες που σχετίζονται με τον τουρισμό παρουσίασαν σημαντικά υψηλότερη οικονομική αξία σε δημοφιλείς τουριστικούς προορισμούς, όπως η Σαντορίνη, σε σύγκριση με λιγότερο επισκέψιμες περιοχές όπως η Λέσβος (όπως απεικονίζεται στα παρακάτω γραφήματα).

Αυτά τα αποτελέσματα παρέχουν ένα ισχυρό θεμέλιο για την ενσωμάτωση οικολογικών, κοινωνικών και οικονομικών παραμέτρων στον θαλάσσιο χωρικό σχεδιασμό. Μέσω της αναγνώρισης και της ανάδειξης περιοχών με υψηλή αξία οικοσυστημικών υπηρεσιών, η προσέγγιση υποστηρίζει την αναγνώρισή τους και την προτεραιοποίησή τους για προστασία. Οι προσπάθειες διάχυσης συνεχίζονται μέσω επιστημονικών δημοσιεύσεων, με στόχο τη μέγιστη δυνατή πολιτική αξιοποίηση και ευρύτερη ενημέρωση.

Βιβλιογραφία:

Stamatiadou, V. et al. (under review). Monetary Valuation and Spatial Mapping of Recreational Ecosystem Service Along Greek Coasts. Rochester, NY: Social Science Research Network. Available at: https://doi.org/10.2139/ssrn.4824975.

Stamatiadou, V., Mazaris, A.D., Chalazas, T., Velegrakis, A. and Katsanevakis, S. (under review). Are the Greek beaches accessible to all? Economic valuation and mapping of recreational ecosystem services for wheelchair users.